Czym jest alergia na sierść psa? Ile osób choruje i jak? Czy możemy sobie z nią poradzić?
Alergia na sierść (potocznie tak nazywana, chociaż faktycznie uczulają białka, o których dalej) to jedna z najbardziej popularnych reakcji naszego organizmu. Jednocześnie, jest to najbardziej poznana alergia. Szacuje się, że ok 15% ludzi na świecie ma jakiekolwiek alergie związane ze zwierzętami. Osoby te skarżą się zwykle na alergiczne zapalenie błony śluzowej nosa, spojówek oraz chorują na astmę. Dla przykładu w Korei Południowej na nieżyt nosa choruje blisko 40% społeczeństwa, w Szwecji 24%. Alergia na psy i koty uważana jest za główny czynnik ryzyka wystąpienia nieżytów nosa i astmy. Wg statystyk koty i psy uczulają równie często.
Pies jako ochrona przed uczuleniem ?
W ostatnich dziesięciu-dwudziestu latach badań naukowych coraz więcej dowodów wskazuje, że wczesna ekspozycja na alergeny psów ma działanie ochronne. Zapobiega wystąpieniu alergii w dorosłym życiu człowieka, w tym astmy. Jednakże, ekspozycja ta powinna mieć miejsce przed pierwszym rokiem życia dziecka. Co ciekawe, nie zaobserwowano tego mechanizmu przy alergenach kocich. W chwili obecnej trwają debaty na ten temat i próba odpowiedzi np. na temat idealnego czasu na wprowadzenie zwierzęcia do noworodka. Co więcej, ekspozycja na alergeny psów i kotów oraz innych zwierząt jest wszechobecna w środowisku. Dotyczy to również miejsc publicznych. Uniknięcie tych alergenów jest w zasadzie niemożliwe. Dodatkowo ok. 80% osób 'uczulonych na zwierzęta’ ma szereg uczuleń współistniejących. Z drugiej strony ciągła ekspozycja na alergeny powoduje utrzymujące się stany chorobowe.
Alergia na sierść – diagnostyka
Badania na temat diagnostyki i leczenia uczuleń wywołanych 'przez psy’ są niespójne i trudne do uogólnienia. Diagnostyka ta jest znacznie trudniejsza niż w przypadku kotów. Korelacja między IgeE z krwi, a testami skórnymi to tylko ok. 50%. Testy in vitro innych alergenów mają czułość ok. 75%. Preparaty używane w testach skórnych zawierają różne białka, a ich aktywność w enzymach może różnić się nawet tysiąc krotnie w zależności od danego testu. Cząstki powodujące uczulenie występują u psa w: krwi, naskórku, ślinie i moczu. Większość testów ma materiał z naskórka (łupieżu), ale nie wszystkie. W dodatku nie ma informacji czy test nie zawiera innych alergenów. Testy nie są standaryzowane, nie wiadomo ile jest białka i czy nie ma innych zanieczyszczeń.
Testy alergiczne
Zawsze pamiętajmy o tym, że
- jeśli użyty test będzie zawierał mało białka uczulającego, to test ma ogromną szansę wyjść fałszywie ujemny
- jeśli próbka będzie zanieczyszczona innymi alergenami, to wynik z dużym prawdopodobieństwem wyjdzie fałszywie dodatki
Czystość próbki i jej jakość jest kluczowa. Dla porównania czułość i swoistość testów dla kocich alergenów to po ok. 90%. Wszystko za sprawą JEDNEGO głównego białka kota, które jest zidentyfikowane, a na które reaguje większość osób. U psa jest to minimum 7 głównych białek i nie ma żadnego białka, na które większość ludzi reaguje alergią.
Diagnostyka odchodzi od testów materiałem biologicznym, a skupia się na znajdowaniu specyficznych białek uczulających. Dużo alergenów działa krzyżowo z innymi alergenami w tym na alergeny roślinne. Np. białko Can f 6 występujące u psów reaguje krzyżowo z białkiem kota (Fel d 4) i konia (Equ c 1). Białko psa Can f 3, reaguje krzyżowo z innymi białkami ssaków futerkowych.
Alergia na sierść – które psy bardziej uczulają?
Ryzyko reakcji alergicznych wzrasta:
- u psów starszych, które mają suchą skórę, a co za tym idzie więcej łupieżu- w którym jest dużo uczulających białek
- u ras podatnych na nadmierne wydzielanie łoju
- sezonowo, w zależności od warunków atmosferycznych
Zalecenia dla osób uczulonych
- Unikanie ekspozycji
- Kąpanie psa dwa razy w tygodniu – może to całkowicie wyeliminować uwalnianie alergenu do środowiska człowieka
- Nagłe pozbycie się psa z domu nic nie da, w samym powietrzu alergeny unoszą się do pół roku, a z dywanów itp. znacznie dłużej
- Leki stosuje się, jeśli powyższe zalecenia nie przyniosły efektu
- Immunoterapia specyficzna dla alergenu (AIT) – jak już wcześniej omówiono, producenci nie mają standaryzacji preparatów, co oznacza, że pacjent może mieć podawane różne stężenia białek, mimo użycia produktów, a nawet serii produktów tego samego producenta. Może więc być wystawiony nieświadomie na bardzo duże stężenie białek, co przy osobach bardzo wrażliwych może mieć przykre skutki
Pies, który nie uczula?
Często taki temat pojawia się na psich grupach i na portalach społecznościowych. Wówczas polecane są „rasy bez sierści”, „rasy z włosem” itp. cuda. Aby mówić o psie, który nie uczula, trzeba by zidentyfikować wszystkie białka uczulające i je w jakiś sposób zneutralizować. Np. metodami selekcji hodowlanej. Problem w tym, że samych głównych białek jest minimum 7 rodzajów, a odpowiadają one i tak za mniej niż 50%przypadków alergii związanych z psami. Cała reszta to dziesiątki innych białek.
Z tego względu polecanie psów, które nie uczulają to zwykłe kłamstwo. Nawet między pojedynczymi osobnikami z jednego miotu mogą być pod tym względem ogromne różnice. Również polecanie konkretnych rodzajów sierści mija się z celem. Okazuje się bowiem, że podczas badania różnych ras psów dowiedziono, iż zawartość alergenów w powietrzu i na podłodze jest praktycznie taka sama, bez znaczenia na rodzaj sierści i rasę psa.
Bibliografia:
- Dog and Cat Allergies: Current State of Diagnostic Approaches and Challenges, Sanny K. Chan and Donald Y. M. Leung 2018 Mar, The Korean Academy of Asthma, Allergy and Clinical Immunology • The Korean Academy of Pediatric Allergy and Respiratory Disease
- Park HJ, Kim EJ, Yoon D, Lee JK, Chang WS, Lim YM, et al. Prevalence of self-reported allergic diseases and IgE levels: a 2010 KNHANES analysis.
- Flohr C, Yeo L. Atopic dermatitis and the hygiene hypothesis revisited. In: Shiohara T, editor. Pathogenesis and management of atopic dermatitis. Basel: Karger; 2011.
- Senanayake MP, de Silva R, Jayamanna MD, Jayasinghe JA, Ratnayaka D, Jayasuriya V, et al. Identification of aero-allergen sensitization in children seeking treatment for bronchial asthma at a tertiary care hospital for children in Sri Lanka. Ceylon Med J. 2014
- Linden CC, Misiak RT, Wegienka G, Havstad S, Ownby DR, Johnson CC, et al. Analysis of allergen specific IgE cut points to cat and dog in the Childhood Allergy Study. Ann Allergy Asthma Immunol.